Die Sagtevrugteplantverbeteringskema
Eersteklas boorde begin met ‘n blou etiket
Anna Mouton en Rachel Kriel werp lig op die Sagtevrugteplantverbeteringskema.
Wat is die Sagtevrugteplantverbeteringskema?
Die Sagtevrugteplantverbeteringskema is ‘n vrywillige sertifiseringsprogram vir plantmateriaal. Die Skema word bestuur deur Plantverbetering Suid-Afrika. Deelname is verpligtend vir die registrasie van nuwe of verbeterde variëteite of klone. Slegs deelnemende Plantverbeteringsorganisasies mag aansoek doen vir die sertifisering van plantmateriaal vir vermeerdering, en slegs geregistreerde kwekerye kan gesertifiseerde bome produseer.
Deelnemers registreer hul fasiliteite en moet voldoen aan spesifieke standaarde van naspeurbaarheid en boomkwaliteit. Fasiliteite en plantmateriaal word gereeld getoets en geïnspekteer om nakoming onafhanklik te bevestig. Kwekerybome wat aan al die vereistes van die Skema voldoen, word gesertifiseer – aangedui deur ‘n blou etiket.
Wie is Plantverbetering Suid-Afrika?
Plantverbetering Suid-Afrika is ‘n maatskappy sonder winsoogmerk wat plantverbetering en sertifisering bestuur namens die Sagtevrugteplant- en die Wingerdverbeteringsvereniging. Die Sagtevrugteplantverbeteringsvereniging handel met steen- en kernvrugte. Vir meer inligting, besoek die PlantSA webwerf by www.plantsa.co.za.
Wat word gedek deur sertifisering?
- Die boom kan nagespeur word tot die plante waarvan dit gemaak is.
- Die boom voldoen aan die voorgeskrewe fisiese standaarde.
- Die plantmateriaal is getoets of ondersoek vir voorgeskrewe siektes en peste.
- Beide die bo- en die onderstam is korrek geïdentifiseer.
- Die boom is onderhewig aan planttelersregte, of nie.
- Die variëteit of kloon is vir ten minste drie jaar onder plaaslike toestande geëvalueer om te verseker dat dit kenmerkend, uniek en stabiel is.
Hoe werk die skema in praktyk?
Plantverbeteringsorganisasies is geregistreer onder die Sagtevrugteplantverbeteringskema. Nuwe of verbeterde variëteite of klone word deur hulle ingevoer, geteel, of geselekteer. Klone of variëteite kan geregistreer word onder die Skema indien die variëteit
- op die Amptelike Variëteitslys verskyn
- vir drie jaar onder plaaslike toestande geëvalueer is
- voldoen aan die fitosanitêre vereistes van die skema
- beskik oor kernmateriaal in ‘n geregistreerde kerneenheid.
Voortplantingsmateriaal van geregistreerde klone word in ‘n grondveskwekery vermeerder. Plante word vanuit die grondveskwekery in geregistreerde grondvesof moedereenhede gevestig. Voortplantingsmateriaal uit hierdie eenhede kwalifiseer vir sertifisering indien die eenheid voldoen aan die voorgeskrewe standaarde; indien die bome geïnspekteer is soos voorgeskryf; en indien die bome negatief toets vir skadelike virusse soos voorgeskryf.
Die grondves- en moedereenhede word deur die loop van elke jaar bemonster en geïnspekteer:
- In die lente word monsters versamel vir virustoetsing, en blomme word ondersoek om afwykende bome te identifiseer.
- In die somer word steenvrugbome geïnspekteer vir variëteitsbeheer.
- In die herfs word fisiese en fitosanitêre inspeksies en variëteitsegtheidkontrole uitgevoer.
- In die winter word fisiese en fitosanitêre inspeksies gedoen.
Elke jaar registreer deelnemende kwekerye die eenhede waar bome gemaak gaan word. Die Plantverbeteringsorganisasies verskaf gesertifiseerde bo- en onderstam materiaal aan die kwekerye.
Gesertifiseerde kwekerybome word aangedui deur ‘n blou etiket. Bome kwalifiseer vir sertifikasie indien die
- kwekery-eenheid voldoen aan die voorgeskrewe standaarde.
- hoeveelheid plantmateriaal wat gemaak is, ooreenstem met dit wat deur die Plantverbeteringsorganisasies uitgereik is
- bome tipe-eg is soos aangedui op die kwekeryplan.
- kleurkodes korrek op die bo- en onderstam aangebring is.
- bome vry is van spesifieke siektes en peste.
- bome voldoen aan die voorgeskrewe minimum standaarde.
- bome geen tekens toon van fisiologiese of meganiese skade nie.