Excelsior

Die Bossieveld-aircon

Jacobs onthou dat hy bietjie senuweeagtig was toe hy die August Red-blok – sy eerste laatnektarien-aanplanting – gevestig het. “Ek het altyd gedink August Red het ’n hoë koue-behoefte,” sê hy. “Nou plant ek hom hier teen ’n noordelike hang.”

Excelsior Vrugte se Kloofplaas is ongeveer 10 km buite Villiersdorp geleë. Hulle kry tipies 400–450 Infruitec koue-eenhede per jaar en spuit nie rusbreek nie. “Ek dink ons is warmer as Villiersdorp, maar ons kry in die middag ’n suidwes-tewindjie wat ons afkoel,” sê Jacobs. “Ons noem dit sommer die Bossieveld-aircon.” Ten spyte van die Bossieveld-aircon bereik boordtemperature soms 40 °C. Daarsonder klim temperature so hoog soos 42 °C. Maar die windjie skop gewoonlik smiddae rondom 16h00 in en nagte is relatief koel.

Die helling van die boord help met dreinering op die vlakkerige skaliegronde. Die boord het nie bankies nie, maar Jacobs reken hy sou die grond operd as hy weer moes plant. Hy sou ook die huidige mikrospuite met drupbesproeiing vervang.

“Ek neig om alles nou met drup te plant, behalwe waar die grond te klipperig is,” sê hy. “Ek dink nie ek sou 45 hektaar vrugte kon boer as ek net mikros gehad het nie. Maar ek dink mikros vergewe jou baie. So as ek onbeperkte water gehad het, sou ek waarskynlik met mikros geboer het.”

Hy vind wel dat onkruidbeheer makliker in drupbesproeide boorde is, veral aangesien hy nie skoon bankies wil hê waar alles doodgespuit word en daar dus minder grondlewe is nie. Hy gee ook al die kunsmis deur die druppers – voeding is kritiek vir die August Reds se volgehoue sukses.

“Ons moet hulle baie kos gee om goeie lootgroei te kry, want hoë tonne rem bome,” sê Jacobs. “Hierdie is een van my blokke wat seker die meeste kos vat.” Die bome het byvoorbeeld hierdie seisoen 250 kg stikstof en 190 kg kalium gekry.

’n Wonderlike kultivar

Vruggrootte is die primêre drywer van uitvoerkartonne per hektaar en dus winsgewendheid. Laat nektariens soos August Red het die voordeel van ’n lang groeiseisoen om vruggrootte te ontwikkel. “Hy sukkel nie met vruggrootte nie – hy gee dit vir jou,” sê Jacobs. “Hy’s net ’n wonderlike kultivar.”

Na warmer winters sal daar heelwat klein vruggies set wat nooit ten volle ontwikkel nie. Jacobs verwyder hierdie vruggies met uitdun. Verder mik uitdunning daarop om die vrugte te spasieer sodat hulle nie teen mekaar druk nie.

“Ons dun die minimum uit,” sê Jacobs. “Hy kan die tonne vat so jy wil nie vrugte afgooi nie.”

Die bome word normaalweg in die winter gesnoei om hulle dieselfde grootte te hou en enige onnodige draposisies te verwyder.

Somersnoei is hoofsaaklik gemik op lig-huishouding. “Ons moet seker bietjie vroeër kom, maar ek doen dit gewoonlik net so voor oes om te kyk of ek so bietjie ekstra kleur kan kry,” sê Jacobs. “Dit is nog warm daai tyd so mens is maar versigtig vir sonbrand.”

August Red is nie baie groeikragtig nie en die oes strem die groei. Somersnoei behels daarom slegs ligte snoei aan die onderkant van die bome. Die boord is nie onder nette nie – windmerke eerder as sonbrand is die hoofdefek.

Jacobs meen wind vroeg in die seisoen rig meeste van die skade aan. “Ons het vanjaar net na blom ’n baie windstil periode gehad en orals seker 5–10% beter uitpakke gehad,” sê hy. Op hierdie stadium het hy egter ander boorde, soos byvoorbeeld sitrus, waar nette meer waarde sou toevoeg as op die August Red-blok.

Die geheim lê in pak

Die volgehoue hoë uitvoerkartonne per hektaar lewer ongetwyfeld ’n betekenisvolle bydrae tot die August Reds se sukses. Jacobs reken egter dis nie die enigste rede waarom die boord so goed vertoon in FruData se opname nie.

“Vir my lê die geheim in self pak,” sê hy. “Want ons pluk en pak hom vandag. Dit wat ons nie vandag klaar pak nie maak ons môreoggend klaar. My vrugte gaan staan nie in ’n ry by ’n pakstoor nie.”

Dit is waarom Excelsior Vrugte deurlopend in pakkapasiteit belê het, insluitende die aankoop van ’n gespesialiseerde paklyn en die onlangse oprigting van ’n tweede pakstoor. Hy beklemtoon dat ’n steenvrugpakstoor nie uitermatig duur of kompleks hoef te wees nie, maar dis noodsaaklik dat die pakkapasiteit voldoende is vir die plaas. “Ek kan nie nog twee hektaar August Red plant nie, want dan gaan ek begin swakker doen,” sê Jacobs. “Ek gaan begin oorryp vrugte kry en dit gaan bots met die African Delight wat ek net daarna pluk.”

Benewens kultivarbeplanning rondom oes en naoeshantering reken Jacobs ’n mens moet ook kyk wat werk in jou area en nie skaam wees om raad te vra nie. Terselfdertyd waarsku hy teen agter die nuutste kultivars aanhardloop. Kultivarseleksie moet deel vorm van ’n langtermynplan sodat die hele jaar se moeite en kostes nie met swak hantering rondom oes omver gegooi word nie.

“Ek sê altyd vir my mense, ek is nie die baas nie. Die vrugte is baas, want hulle betaal vir alles,” sê Jacobs. “Ek is maar net ’n bestuurder van hierdie wonderwerk wat ons uiteindelik uit vrugte kan lewer.”